ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΟΙΝ. ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΚΥΡΙΑΣ ΑΣΦ. ΜΙΣΘΩΤΩΝ ΤΜΗΜΑ: Β’

Αριθ. Πρωτ.: Φ80000/οικ.9240/597  11/8/2011

 

Θέμα: « Παροχή οδηγιών για την υλοποίηση των διατάξεων του άρθρου 39 και 40 του ν. 3996/2011 (ΦΕΚ Α’ 170) “Αναμόρφωση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, Ρυθμίσεις θεμάτων Κοινωνικής Ασφάλισης και άλλες διατάξεις” που αναφέρονται στην αναγνώριση και εξαγορά χρόνων ασφάλισης».

 

Σχετ: Το με αριθμ. Φ80000/οικ.22458/1664/2.09.2010 έγγραφο της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

 

Σας γνωρίζουμε ότι με το άρθρο 40 του πρόσφατα ψηφισθέντος ν. 3996/2011 (ΦΕΚ Α’ 170), αντικαθίσταται από 1.1.2011 η παρ. 18 του άρθρου 10 του ν. 3863/2010, που αναφέρεται στους χρόνους που αναγνωρίζονται για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή/και προσαύξηση του ποσού της σύνταξης.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ

1. Η ισχύς του άρθρου 40 αρχίζει από 1.1.2011 και εφαρμόζεται για τους ασφαλισμένους που συγκεντρώνουναθροιστικά τις εξής προϋποθέσεις :

α) θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης από 1.01.2011 και εξής με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν από αυτήν την ημερομηνία και μετά, με βάση τις διατάξεις του αρ. 10 του ν. 3863/2010. Αντίθετα, για όσους θεμελιώνουν ή κατοχυρώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης μέχρι 31.12.2010, καθώς και για όσους θεμελιώνουν από 1.1.2011 και εξής με βάση προϋποθέσεις που δεν τροποποιούνται από το αρ. 10 του ν. 3863/2010, εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις του αρ. 40 του ν. 2084/1992, όπως αυτό ίσχυε μέχρι τηναντικατάστασή του από το αρ. 10 § 18 του ν. 3863/2010 και, ως εκ τούτου δεν έχουν τη δυνατότητα να υπαχθούν στις ανωτέρω ρυθμίσεις. 

Επομένως από το πεδίο εφαρμογής αποκλείονται τα πρόσωπα που ήδη έχουν θεμελιώσει ή κατοχυρώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31.12.2010 ή θεμελιώνουν από 1.1.2011 και εξής με διατάξεις που δεν τροποποιούνται από το άρθρο 10 του ν. 3863/2010 (π.χ. γονείς ή σύζυγοι αναπήρων- συνταξιοδοτούμενοι με το άρθρο 140 του ν. 3655/2008, άνδρες που συνταξιοδοτούνται με 15 έτη ή 4.500 ημέρες ασφάλισης και ηλικία 65 ετών).

Επίσης, δεδομένου ότι με το άρθρο 10 του ν. 3863/2010 δεν θίγονται οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας και θανάτου, οι αναγνωριζόμενοι χρόνοι του άρθρου 40 αναγνωρίζονται μόνο στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος. (με εξαίρεση το χρόνο στρατιωτικής θητείας, ο οποίος αναγνωρίζεται και για θεμελίωση σύνταξης αναπηρίας /θανάτου υπό τις προϋποθέσεις του ν. 1358/83, όπως ισχύει) .

β) Ειδικά σε ό,τι αφορά τις μητέρες ανηλίκων τέκνων, ασφαλισμένες από 1/1/1993 και εξής (νέες ασφαλισμένες), η δυνατότητα αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης με τις εν λόγω διατάξεις δίνεται από 1/1/2013 και εξής, οπότε (σύμφωνα με την παρ. 17 ε του άρθρου 10 του ν. 3863/10) τροποποιούνται οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησής τους. Οι μητέρες ανηλίκων τέκνων, ασφαλισμένες μέχρι 31/12/1992, που θεμελιώνουν ή κατοχυρώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με προϋποθέσεις που ίσχυαν μέχρι 31/12/2010, δεν έχουν το δικαίωμα να προβούν στις προβλεπόμενες από τη ρύθμιση αυτή αναγνωρίσεις, εκτός, βέβαια, αν επιλέξουν να μην συνταξιοδοτηθούν με αυτές τις διατάξεις αλλά με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν από 1.1.2011 και μετά, με βάση τις διατάξεις του αρ. 10 του ν. 3863/2010.

γ) οι αναγνωριζόμενοι σύμφωνα με το κοινοποιούμενο άρθρο 40 χρόνοι, καθώς και ο χρόνος κατά τον οποίο ο ασφαλισμένος έλαβε σύνταξη λόγω αναπηρίας συνυπολογίζονται για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, εφόσον ο ασφαλισμένος έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον 3.600 ημέρες ή 12 έτη πραγματικής ή / και προαιρετικής ασφάλισης.

2. Ο συνολικός χρόνος, ο οποίος μπορεί να αναγνωριστεί ή συνυπολογιστεί τόσο για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος όσο και για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξης, είναι:

α) μέχρι 4 έτη, για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν για το έτος 2011 με βάση τις διατάξεις του αρ. 10 του ν. 3863/2010,

β) μέχρι 5 έτη, για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν για το έτος 2012 με βάση τις διατάξεις του αρ. 10 του ν. 3863/2010,

γ) μέχρι 6 έτη, για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν για το έτος 2013 με βάση τις διατάξεις του αρ. 10 του ν. 3863/2010,

δ) μέχρι 7 έτη, για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν από 1.1.2014 και εφεξής με βάση τις διατάξεις του αρ. 10 του ν. 3863/2010.

Η αίτηση αναγνώρισης μπορεί να υποβληθεί οποιαδήποτε χρονική στιγμή, ανεξαρτήτως του χρόνου ασφάλισης που έχει πραγματοποιήσει ο ασφαλισμένος στο φορέα ή στους φορείς, όμως, προκειμένου να συνυπολογιστεί ο χρόνος αυτός από τον ασφαλισμένο θα πρέπει να έχει συμπληρώσει τουλάχιστον 3.600 ημέρες ή 12 έτη πραγματικής ή και προαιρετικής ασφάλισης.

Επισημαίνεται ότι, σε περίπτωση που δεν θεμελιωθεί δικαίωμα συνταξιοδότησης, οι εισφορές που έχουν καταβληθεί για την αναγνώριση των χρόνων του άρθρου 40 δεν επιστρέφονται. Κατόπιν τούτου, θα πρέπει οι ασφαλιστικοί οργανισμοί να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την ορθή ενημέρωση των ασφαλισμένων. 

Παράδειγμα : Ασφαλισμένος του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, ηλικίας 58 ετών, συμπληρώνει 10.500 ημέρες ασφάλισης εντός του 2011 και υποβάλλει αίτηση αναγνώρισης πλασματικού χρόνου ασφάλισης 2.100 ημερών (7 έτη). Δεδομένου ότι με την αναγνώριση 300 ημερών ασφάλισης συμπληρώνει 10.800 ημέρες και συνεπώς θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις που ισχύουν το 2011, ο εν λόγω ασφαλισμένος μπορεί να αναγνωρίσει συνολικά μέχρι 4 έτη, εκ των οποίων οι 300 ημέρες θα χρησιμοποιηθούν για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και οι υπόλοιπες για προσαύξηση του ποσού της σύνταξης.

Παράδειγμα : Ασφαλισμένος που έχει πραγματοποιήσει συνολικά 900 ημέρες ή 3 έτη ασφάλισης εντός του 2011 και υποβάλλει αίτηση αναγνώρισης πλασματικού χρόνου ασφάλισης 2.100 ημερών (7 έτη). Στην περίπτωση αυτή ο ασφαλιστικός φορέας προβαίνει στη ζητούμενη αναγνώριση, δεδομένου ότι θεμελιώνεται συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις που ισχύουν από 1/1/2014 και εφεξής.

3. Από τα έτη ασφάλισης που αναγνωρίζονται με την εν λόγω ρύθμιση, αφαιρείται κάθε άλλος χρόνος, πραγματικός ή πλασματικός , που τυχόν έχει αναγνωρισθεί ή αναγνωρίζεται με βάση άλλες διατάξεις ή αποφάσεις Διοικητικών Συμβουλίων ασφαλιστικών οργανισμών, εφόσον ο χρόνος αυτός δεν αφορούσε υποχρεωτική υπαγωγή στην ασφάλιση και έχει αναγνωριστεί μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου. 

Σκοπός της εν λόγω ρύθμισης είναι η θέσπιση ενιαίων κανόνων ως προς τους αναγνωριζόμενους χρόνους, το σύνολο του χρόνου που μπορεί να αναγνωριστεί, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι αναγνωρίσεις, για το σύνολο των ασφαλιστικών οργανισμών. Συνεπώς, για λόγους ίσης μεταχείρισης μεταξύ των ασφαλισμένων, κρίθηκε αναγκαία η αφαίρεση τυχόν χρόνων που έχουν ήδη αναγνωριστεί, ώστε αθροιστικά χρόνοι που έχουν ήδη αναγνωριστεί και χρόνοι που πρόκειται να αναγνωριστούν να μην υπερβαίνουν το κατ’ έτος -θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος- οριζόμενο ανώτατο όριο.

4. Χρόνοι ασφάλισης, πραγματικοί ή πλασματικοί, που έχουν αναγνωριστεί σε άλλο φορέα κύριας ασφάλισης, αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, στο Δημόσιο, στο Ν.Α.Τ. καθώς και στην αλλοδαπή, θα αφαιρούνται από το κατ’ έτος ανώτατο όριο αναγνωριζόμενου χρόνου.

Ο χρόνος ασφάλισης που έχει αναγνωριστεί από πολιτικό πρόσφυγα δεν θα αφαιρείται από το κατ’ έτος ανώτατο όριο αναγνωριζόμενου χρόνου, δεδομένου ότι αφορά σε χρόνο υποχρεωτικής ασφάλισης στην αλλοδαπή.

Όσον αφορά στην αναγνώριση του χρόνου στρατιωτικής υπηρεσίας και την αξιοποίηση του χρόνου αυτού για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή προσαύξηση του ποσού της σύνταξης, εφαρμόζονται τα προβλεπόμενα από τις διατάξεις του ν.1358/1983, ενώ μοναδική μεταβολή με την παρούσα ρύθμιση επέρχεται μόνο στο ύψος του καταβαλλόμενου για την αναγνώριση ποσού.

Παράδειγμα : Ασφαλισμένος του Τ.Σ.Α.Υ. είχε αναγνωρίσει στον Τομέα δύο έτη ως χρόνο άσκησης του υγειονομικού επαγγέλματος στην αλλοδαπή, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 5 του Κωδ. Νόμου 5945/1934, όπως ισχύει. Ο εν λόγω ασφαλισμένος υποβάλλει αίτηση το 2011 προκειμένου να αναγνωρίσει 4 έτη λόγω σπουδών, όμως στην περίπτωσή του μπορεί να αναγνωρίσει δύο έτη λόγω σπουδών, καθώς από το κατ’ έτος ανώτατο όριο αφαιρούνται χρόνοι που έχουν ήδη αναγνωριστεί.

Παράδειγμα : Δικηγόρος, ασφαλισμένος του Τομέα Ασφάλισης Νομικών, έχει αναγνωρίσει 18 μήνες ως χρόνο άσκησης δικηγορίας, και υποβάλλει το έτος 2011 αίτηση για την αναγνώριση 4 ετών λόγω σπουδών. Με βάση τα ανωτέρω, ο ασφαλισμένος μπορεί να αναγνωρίσει 2 έτη και 6 μήνες λόγω σπουδών.

Επιπλέον, υπογραμμίζουμε ότι το δικαίωμα αναγνώρισης για καθέναν από τους παραπάνω χρόνους ασκείται μόνο σε ένα φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο (σε όσες περιπτώσεις αυτή η δυνατότητα προβλέπεται από τις διατάξεις του Δημοσίου) και σε ένα φορέα επικουρικής ασφάλισης, ενώ δεν είναι δυνατή η αναγνώριση μέρους του ίδιου χρόνου σε έναν φορέα και το υπόλοιπο του ίδιου χρόνου σε άλλο φορέα.

Παράδειγμα : Ασφαλισμένος που θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με 12.000 πραγματικές ημέρες ασφάλισης το 2025 στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (άρα έχει το δικαίωμα αναγνώρισης χρόνων ασφάλισης 7 ετών). Έστω ότι έχει τη δυνατότητα αναγνώρισης π.χ. στρατιωτικής θητείας και σπουδών και έχει ασφαλιστεί κατά τη διάρκεια της ζωής του στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και στον ΟΑΕΕ. Δικαιούται να αναγνωρίσει το χρόνο στρατιωτικής θητείας (ή όσο χρόνο από αυτόν επιθυμεί) στον ένα από τους δύο φορείς και το χρόνο σπουδών (ή όσο χρόνο από αυτόν επιθυμεί) στον άλλο φορέα κατ’ επιλογή του ή να αναγνωρίσει τόσο το χρόνο στρατιωτικής θητείας όσο και το χρόνο σπουδών σε έναν από τους δύο φορείς κατ’ επιλογή του. Δεν μπορεί, όμως, να αναγνωρίσει τμήμα του χρόνου σπουδών στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και ένα άλλο μέρος στον ΟΑΕΕ.

Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση που το ίδιο πρόσωπο θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με διαφορετικές προϋποθέσεις, (π.χ. προϋποθέσεις που ίσχυαν μέχρι 31/12/2010 και προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν από αυτήν την ημερομηνία και μετά, με βάση τις διατάξεις του αρ. 10 του ν. 3863/2010), δύναται να επιλέγει τις προϋποθέσεις με τις οποίες επιθυμεί να συνταξιοδοτηθεί, και εφόσον επιλέξει να συνταξιοδοτηθεί με προϋποθέσεις που μεταβλήθηκαν από το άρθρο 10 του ν.3863/2010 θα έχει το δικαίωμα να αναγνωρίσει πλασματικούς χρόνους ασφάλισης.

Παράδειγμα : Ασφαλισμένη του Τ.Σ.Α.Υ., ηλικίας 61 ετών, συμπληρώνει 32 έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2011 και πληροί τις προϋποθέσεις να συνταξιοδοτηθεί άμεσα από τον Τομέα ή οποιαδήποτε στιγμή στο μέλλον, καθώς μέχρι 31/12/2010 είχε συμπληρώσει 21 ½ έτη ασφάλισης και ηλικία 60 ετών, σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις του ν. 2084/1992. Υποβάλλει αίτηση για συνταξιοδότηση το 2011 με αναγνώριση 4 ετών λόγω σπουδών. Στην περίπτωσή της είναι δυνατή η αναγνώριση των 4 ετών, καθώς οι ασφαλισμένες του Τ.Σ.Α.Υ. μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τον Τομέα και με τη συμπλήρωση 36 ετών ασφάλισης και ηλικία 58 ετών για το 2011.

5. Όσον αφορά στη λήψη δεύτερης σύνταξης γήρατος από τους φορείς αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, θα είναι δυνατή και στις περιπτώσεις αυτές η αναγνώριση χρόνου ασφάλισης, σύμφωνα με τα επιμέρους οριζόμενα στην παρούσα και τις διατάξεις περί διπλοσυντασυνταξιούχων. Επισημαίνουμε, δηλαδή, ότι σε περίπτωση λήψης δεύτερης σύνταξης με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν από 1.1.2011 και μετά, με βάση τις διατάξεις του αρ. 10 του ν. 3863/2010, θα είναι δυνατή η αναγνώριση χρόνου ασφάλισης. Αντίθετα, στις περιπτώσεις λήψης δεύτερης σύνταξης με προϋποθέσεις που δεν μεταβλήθηκαν με το άρθρο 10 του ν. 3863/2010, δεν θα είναι δυνατή η αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης, με εξαίρεση την αναγνώριση του χρόνου στρατιωτικής υπηρεσίας, η οποία, όπως ήδη έχουμε αναφέρει, γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.1358/1983.

Παράδειγμα : Ασφαλισμένος του Τ.Σ.Α.Υ., με 33 έτη ασφάλισης και ηλικία 60 ετών, συνταξιοδοτείται από το Δημόσιο και υποβάλλει αίτηση αναγνώρισης 4 ετών σπουδών στο Τ.Σ.Α.Υ. Εντός εξαμήνου από την έναρξη συνταξιοδότησής του από το Δημόσιο υποβάλλει και στο Τ.Σ.Α.Υ. αίτηση συνταξιοδότησης. Ο εν λόγω ασφαλισμένος έχει αναγνωρίσει ένα χρόνο στρατιωτικής υπηρεσίας στο Δημόσιο. Στην περίπτωση αυτή είναι δυνατή η αναγνώριση από το Τ.Σ.Α.Υ. 3 ετών λόγω σπουδών, καθώς ο χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας που έχει αναγνωριστεί στο Δημόσιο αφαιρείται από το κατ’ έτος ανώτατο όριο αναγνωρίσεων. Συνεπώς, ο εν λόγω ασφαλισμένος με την αναγνώριση των 3 ετών συμπληρώνει εντός εξαμήνου τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που ισχύουν το 2011 για το Τ.Σ.Α.Υ. (36 έτη ασφάλισης και ηλικία 60 ετών), και συνταξιοδοτείται.

Παράδειγμα : Γυναίκα συνταξιούχος από το Δημόσιο , η οποία έχει συμπληρώσει στο ΙΚΑ- ΕΤΑΜ 4.400 ημέρες ασφάλισης και συμπληρώνει το 60ό έτος της ηλικίας της το έτος 2012. Δικαιούται δεύτερης σύνταξης γήρατος (μειωμένης) με τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας και τη συμπλήρωση 4.800 ημερών ασφάλισης . Η συγκεκριμένη ασφαλισμένη δικαιούται να αναγνωρίσει χρόνους του άρ. 40, δεδομένου ότι θεμελιώνει δικαίωμα δεύτερης μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, με διατάξεις που θίγονται από το άρ. 10 του ν. 3863/2010. Επισημαίνουμε ότι η αναγνώριση χρόνου ασφάλισης είναι δυνατή και στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης με τις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 18 του ν.3232/2004 (έμμισθοι ασφαλισμένοι του ΤΣΜΕΔΕ,ΤΣΑΥ), ακόμη και για όσους έχουν συνταξιοδοτηθεί από τον πρώτο φορέα πριν την 1/1/2011, θεμελιώνουν όμως συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις που ισχύουν από 1/1/2011 και εξής.

6. Σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 40 , όσοι συμπληρώνουν τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης για συνταξιοδότηση λόγω γήρατος με προϋποθέσεις που ισχύουν μέχρι 31.12.2010, ακόμα και με προσμέτρηση χρόνων που προβλέπονται στο άρθρο 40 του ν. 2084/92, όπως αυτό ίσχυε πριν την αντικατάστασή του από την παρ. 18 του άρθρου του ν. 3863/2010 (δηλαδή π.χ. με τους χρόνους στρατιωτικής υπηρεσίας, γονικής άδειας ανατροφής παιδιών, επιδότησης λόγω ασθένειας και τακτικής ανεργίας και μέχρι 200 ημέρες για την κάθε επιδότηση κατά την τελευταία 10ετία πριν από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης και ο χρόνος εκπαιδευτικής άδειας άνευ αποδοχών και μέχρι 2 έτη),καθώς και με την προσμέτρηση του πλασματικού χρόνου της παρ. 1 του άρθρου 141 του ν. 3655/2008 (πλασματικός χρόνος παιδιών), εφόσον η σχετική αίτηση αναγνώρισης των ανωτέρω χρόνων υποβληθεί μέχρι και 31.12.2013 ακολουθούν τις κατά περίπτωση απαιτούμενες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που ίσχυαν μέχρι 31.12.2010.

Παραδείγματα:

α. Μητέρα ανήλικου παιδιού 52 ετών έχει πραγματοποιήσει στην ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ μέχρι 31.12.2010 5.000 ημέρες ασφάλισης, έχει ανήλικο παιδί και έχει 2 χρόνια εκπαιδευτικής άδειας άνευ αποδοχών (χρόνος που προβλέπεται από το άρθρο 40 του ν. 2084/92).

Αν το 2013 υποβάλει αίτηση αναγνώρισης του χρόνου εκπαιδευτικής άδειας, θα κριθεί με τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που απαιτούνται το 2010 (5.500 ημέρες ασφάλισης και 55 ετών για πλήρη σύνταξη ή 50 ετών για μειωμένη). Ως εκ τούτου, η ασφαλισμένη αυτή δεν επηρεάζεται από την αύξηση του ορίου ηλικίας από 1.1.2011 (άρθρο 10 παρ. 17 του ν. 3863/2010).

β. Άνδρας που μέχρι 31.12.2010 έχει συμπληρώσει 33 έτη ασφάλισης στο Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. και ηλικία 58 ετών, υποβάλλει εντός του 2012 αίτηση αναγνώρισης 2 ετών στρατιωτικής υπηρεσίας και 3 έτη λόγω σπουδών. Δεδομένου ότι με την αναγνώριση του χρόνου στρατιωτικής υπηρεσίας συμπληρώνει 35 έτη ασφάλισης μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με τις προϋποθέσεις που ίσχυαν μέχρι 31.12.2010 (35 έτη ασφάλισης και ηλικία 60 ετών). Στην περίπτωση αυτή δεν μπορεί να προχωρήσει στην αναγνώριση του χρόνου λόγω σπουδών. Σε περίπτωση όμως που ο εν λόγω ασφαλισμένος δεν προχωρήσει στην αναγνώριση χρόνου στρατιωτικής υπηρεσίας, αλλά υποβάλλει αίτηση για αναγνώριση 5 ετών λόγω σπουδών το 2012, η αιτούμενη αναγνώριση είναι δυνατή και ο ασφαλισμένος θα συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση 36 ετών ασφάλισης και ηλικία 60, καθώς με την αναγνώριση ενός έτους λόγω σπουδών συμπληρώνει εντός του 2011 την 35ετία, και συνεπώς κατοχυρώνει να συνταξιοδοτηθεί με τις ανωτέρω προϋποθέσεις, ενώ ο λοιπός χρόνος αναγνώρισης των 3 ετών θα χρησιμοποιηθεί για προσαύξηση του ποσού της σύνταξης.

γ. Άνδρας που μέχρι 31.12.2010 έχει συμπληρώσει 33 έτη ασφάλισης στο Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. και ηλικία 58 ετών, υποβάλλει εντός του 2014 αίτηση αναγνώρισης 2 ετών στρατιωτικής υπηρεσίας και 3 έτη λόγω σπουδών. Στην περίπτωση αυτή δεν είναι δυνατή η συνταξιοδότηση με προϋποθέσεις που ίσχυαν μέχρι 31.12.2010 (35 έτη ασφάλισης και ηλικία 60 ετών) καθώς η αίτηση υποβάλλεται μετά την 31.12.2013. Στην περίπτωση αυτή θα συνταξιοδοτηθεί με τις προϋποθέσεις που ισχύουν το 2011 (36 έτη ασφάλισης και ηλικία 60 ετών), ενώ δεν μπορεί αθροιστικά να αναγνωρίσει περισσότερα από 4 έτη.

ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΩΤΕΡΩ ΚΑΝΟΝΑ

A. Γυναίκες -ασφαλισμένες του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ που υπάγονται στις διατάξεις των παρ. 11 και 13 του άρθρου 10 του ν. 3863/2010 συνταξιοδοτούμενες με 4.500 ημέρες ασφάλισης, ανεξαρτήτως εάν ο χρόνος των 4.500 ημερών συμπληρώνεται μέχρι ή μετά την 31.12.2010 ακολουθούν σε κάθε περίπτωση λήψης μειωμένης ή πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος τα όρια ηλικίας που προβλέπονται στις παρ. 11 και 13 του ν. 3863/2010.

Σε περίπτωση, όμως, που ασφαλισμένες των ανωτέρω παρ. 11 και 13 έχουν θεμελιώσει μέχρι 31.12.2010 δικαίωμα λήψης μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος (δηλαδή έχουν συμπληρώσει τόσο τον απαιτούμενο ελάχιστο αριθμό ημερών ασφάλισης = 4.500 Η.Α. εκ των οποίων ανά 100 κατ’ έτος την τελευταία πριν από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης 5ετία) όσο και το απαιτούμενο όριο ηλικίας ( 55ο ), για τη λήψη μειωμένης ή πλήρους σύνταξης γήρατος απαιτούνται τα ισχύοντα μέχρι 31.12.2010 όρια ηλικίας (δηλαδή 55ο για μειωμένη και 60ό για πλήρη). 

Παραδείγματα :

α. Γυναίκα –ασφαλισμένη του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ που μέχρι 31.12.2010 έχει 4.600 ημέρες ασφάλισης και είναι 53 ετών. Η ασφαλισμένη αυτή συμπληρώνει το απαιτούμενο όριο ηλικίας για μειωμένη σύνταξη (55ο) το έτος 2012 . Επομένως, θα δικαιούται μειωμένη σύνταξη στο 57^ο έτος της ηλικίας της (το 2014), εφόσον βέβαια έχει πραγματοποιήσει και 100 ημέρες ασφάλισης ανά έτος την προηγούμενη 5ετία του έτους υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.

β. Γυναίκα - ασφαλισμένη του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ που μέχρι 31.12.2010 έχει 4.560 ημέρες ασφάλισης (100 ανά έτος την τελευταία 5ετία) και είναι 56 ετών . Έχει ήδη θεμελιώσει δικαίωμα μειωμένης σύνταξης και μπορεί άμεσα να δικαιωθεί μειωμένης σύνταξης ή να συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη στο 60ό έτος της ηλικίας της.

B. Για τους ασφαλισμένους στα πρώην Ειδικά Ταμεία (ΤΑΠ-ΟΤΕ, ΤΣΠ-ΑΤΕ κλπ), στους τομείς σύνταξης και ασφάλισης του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης του ΕΤΑΠ-ΜΜΕ και εκείνους της παρ. 15Β του άρθρου 10 του ν. 3863/2010, οι ισχύουσες μέχρι 31.12.2010 προϋποθέσεις πλήρους συνταξιοδότησης εφαρμόζονται, εφόσον μέχρι 31.12.2010 οι ασφαλισμένοι αυτοί είχαν συμπληρώσει τόσο τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης όσο και το απαιτούμενο όριο ηλικίας, σε όσες περιπτώσεις αυτά απαιτούντο αθροιστικά.

Σε περίπτωση ,όμως, που ασφαλισμένοι των ανωτέρω φορέων έχουν μέχρι 31.12.2010 θεμελιώσει δικαίωμα λήψης μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος για τη λήψη μειωμένης ή πλήρους σύνταξης γήρατος απαιτούνται τα ισχύοντα μέχρι 31.12.2010 όρια ηλικίας (δηλαδή 55^ο για μειωμένη και 60ό για πλήρη). 

Παραδείγματα:

1. Ασφαλισμένη στο ΤΣΠ-ΕΤΕ από την 1.3.1983 με 27 έτη ασφάλισης και ηλικίας 59 ετών το 2010 – έχει ήδη θεμελιώσει δικαίωμα μειωμένης σύνταξης μέχρι 31.12.2010 και, επομένως, θα θεμελιώσει δικαίωμα πλήρους σύνταξης με τη συμπλήρωση του σύμφωνα με το ισχύον μέχρι 31-12-2010 ορίου ηλικίας για πλήρη σύνταξη, δηλαδή του 60ου (άρα το 2011).

2. Ασφαλισμένη του πρώην ΤΣΕΥΠ ή ΤΣΕΥΠΘ με την ιδιότητα της υπαλλήλου πρακτορείου, που το 2010 συμπλήρωσε τον συντάξιμο χρόνο των 25 ετών και το όριο ηλικίας των 55 για τη λήψη μειωμένης σύνταξης, κατοχυρώνει το δικαίωμα συνταξιοδότησης με πλήρη σύνταξη στην ηλικία των 57 ετών, σύμφωνα με το ισχύον μέχρι 31-12-2010 όριο ηλικίας για πλήρη σύνταξη.

ΧΡΟΝΟΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ

Α) Αναγνώριση ετών σπουδών.

Α1. Χρόνος σπουδών σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές της ημεδαπής ή της αλλοδαπής.

i) Τα πρόσωπα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της ως άνω διάταξης, είναι όσα αποφοίτησαν από ανώτερες ή ανώτατες σχολές της ημεδαπής ή της αλλοδαπής. Ως χρόνος φοίτησης, θεωρείται το χρονικό διάστημα από την εγγραφή έως την ημερομηνία αποφοίτησης που αναγράφεται στο πτυχίο, ο χρόνος όμως αναγνώρισης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα επίσημα ακέραια χρόνια σπουδών της οικείας σχολής .

Στην περίπτωση, που κάποιος κατέχει περισσότερα του ενός πτυχία ανώτερης ή ανώτατης σχολής (λ.χ. ΤΕΙ και ΑΕΙ), δικαιούται να αναγνωρίσει το χρόνο σπουδών του σε μία μόνο σχολή την οποία ο ίδιος επιλέγει, χωρίς να του δίνεται η δυνατότητα να αναγνωρίσει μέρος του χρόνου σπουδών του από την κάθε σχολή από την οποία αποφοίτησε.

ii)Το ανώτατο όριο αναγνωριζόμενου χρόνου σπουδών είναι ίσο με τα κατά το χρόνο αποφοίτησης επίσημα ακέραια χρόνια σπουδών, τα οποία προβλέπονται από τον οργανισμό που διέπει τη λειτουργία της κάθε σχολής. 

Παράδειγμα: Ασφαλισμένος, ο οποίος αποφοίτησε από την παιδαγωγική ακαδημία, όταν ο χρόνος σπουδών σε αυτήν για την απόκτηση πτυχίου ήταν διετής, δικαιούται να αναγνωρίσει μόνο τα δυο χρόνια, ανεξάρτητα εάν αργότερα προέβη σε εξομοίωση πτυχίου, λόγω του ότι οι παιδαγωγικές ακαδημίες εντάχθηκαν ως τμήματα στα ΑΕΙ και ο χρόνος φοίτησης μετατράπηκε σε 4ετής.

iii) Αν κατά το χρόνο φοίτησης, έχει χωρήσει ασφάλιση σε οποιονδήποτε φορέα κύριας ή επικουρικής ασφάλισης, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, ή το Δημόσιο, δεν είναι δυνατή η αναγνώριση του συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος.

Παράδειγμα 1: ασφαλισμένος που είχε εγγραφεί στην Νομική Σχολή Αθηνών (όπου ο προβλεπόμενος χρόνος φοίτησης είναι 4 έτη, δηλαδή 1.200 ημέρες κατ’ ανώτατο όριο), τον Οκτώβριο του 1985 και η αναγραφόμενη ημερομηνία επί του πτυχίου είναι η 25η Σεπτεμβρίου 1995. Ο ίδιος κατά τη διάρκεια των σπουδών του εργάσθηκε περιστασιακά και ασφαλίσθηκε στο ΙΚΑ για 1.900 μέρες. Ο χρόνος σπουδών που δύναται να αναγνωρίσει, προκύπτει από την αφαίρεση των ημερών πραγματικής ασφάλισης (1.900 ημέρες) από το συνολικό χρόνο που μεσολαβεί μεταξύ εγγραφής στη Νομική και της αναγραφόμενης στο πτυχίο ημερομηνίας (αναγόμενο σε ημέρες ασφάλισης ή σε μήνες, ανάλογα με το φορέα ασφάλισης, στον οποίο αιτείται η αναγνώριση).

Έτσι, στο παράδειγμά μας, έχουμε:

3000 – 1.900 = 1.100

Επομένως ο ανωτέρω ασφαλισμένος, δεν μπορεί να αναγνωρίσει το σύνολο του χρόνου σπουδών του, αλλά μέχρι 1.100 ημέρες ασφάλισης.

Παράδειγμα 2: Ασφαλισμένος, εγγράφηκε στη Νομική Σχολή τον Οκτώβριο του 1995 και η αναγραφόμενη ημερομηνία επί του πτυχίου είναι η 30ή Μαρτίου του 2000. Ο ίδιος κατά τη διάρκεια των σπουδών του εργάσθηκε περιστασιακά και ασφαλίσθηκε στο ΙΚΑ για 300 μέρες. Ο χρόνος σπουδών που δύναται να αναγνωρίσει, προκύπτει ως ανωτέρω, ήτοι από την αφαίρεση των ημερών πραγματικής ασφάλισης (300 ημέρες) από το σύνολο του χρόνου που μεσολαβεί από την εγγραφή του στη Νομική έως και την αναγραφόμενη στο πτυχίο ημερομηνία αποφοίτησης (αναγόμενο σε ημέρες ασφάλισης ή σε μήνες, ανάλογα με το φορέα ασφάλισης, στον οποίο αιτείται η αναγνώριση).

Έτσι, στο παράδειγμά μας, έχουμε:

1.350* (ή 4 έτη και 6 μήνες*) – 300 (12 μήνες) = 1.050

(* Θεωρούμε ότι το σπουδαστικό έτος λήγει το Σεπτέμβριο και προσθέτουμε τους λοιπούς μετά το Σεπτέμβριο μήνες/ημέρες ασφάλισης μέχρι την αναγραφόμενη στο πτυχίο ημερομηνία αποφοίτησης.)

Ο ανωτέρω ασφαλισμένος, δεν μπορεί να αναγνωρίσει το σύνολο του χρόνου σπουδών, αλλά μέχρι 1.050 ημέρες ασφάλισης.

Παράδειγμα 3: Ασφαλισμένος, εγγράφηκε στη Φιλοσοφική Σχολή τον Οκτώβριο του 1985 και η αναγραφόμενη ημερομηνία στο πτυχίο του είναι η 25η Ιουλίου του 1989. Ο ίδιος κατά τη διάρκεια των σπουδών του εργάσθηκε περιστασιακά και ασφαλίσθηκε στο ΙΚΑ για 200 μέρες. Ο χρόνος σπουδών που δύναται να αναγνωρίσει, προκύπτει ως ανωτέρω, ήτοι από την αφαίρεση των ημερών πραγματικής ασφάλισης (200 ημέρες) από το σύνολο του χρόνου μεταξύ εγγραφής στη Σχολή και της αναγραφόμενης στο πτυχίο ημερομηνίας αποφοίτησης (αναγόμενο σε ημέρες ασφάλισης ή σε μήνες, ανάλογα με το φορέα ασφάλισης, στον οποίο αιτείται η αναγνώριση).

Έτσι, στο παράδειγμά μας, έχουμε:

1.200 (ή 4 έτη) – 200 (8 μήνες) = 1.000 (40 μήνες)

Ο ανωτέρω ασφαλισμένος, μπορεί να αναγνωρίσει μέχρι 1.000 ημέρες ασφάλισης και όχι το σύνολο του χρόνου σπουδών του.

iv)Προκειμένου για την αναγνώριση του χρόνου σπουδών σε ΤΕΙ, διευκρινίζουμε ότι αναγνωρίζεται ως χρόνος σπουδών και η εξάμηνη πρακτική άσκηση των σπουδαστών, η οποία είναι προαπαιτούμενη για την περάτωση των σπουδών και την απόκτηση συνεπώς του αντίστοιχου πτυχίου.

v) Στις περιπτώσεις αιτήσεων αναγνώρισης χρόνου σπουδών σε ανώτερο ή ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα της αλλοδαπής, ο αιτών θα πρέπει να προσκομίζει στους ασφαλιστικούς οργανισμούς τα εξής: 

α) Πράξη / Βεβαίωση αναγνώρισης τίτλου σπουδών από την εκάστοτε αρμόδια - κατά το χρόνο εξέτασης του τίτλου σπουδών -Αρχή (όπως ΔΟΑΤΑΠ, ΔΙΚΑΤΣΑ, ΙΤΕ κλπ.) και

β) Βεβαίωση από το Εκπαιδευτικό Ίδρυμα ή άλλη αρμόδια αρχή της χώρας σπουδών, για την απαιτούμενη - κατά το χρόνο φοίτησης σε αυτό- διάρκεια του προγράμματος σπουδών, που οδήγησαν στη χορήγηση του τίτλου σπουδών με επίσημη μετάφραση.

Α2) Χρόνος σπουδών σε μέσες επαγγελματικές σχολές.

Προκειμένου να καταστεί σαφές ποιες είναι οι μέσες επαγγελματικές σχολές που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της σχετικής διάταξης, διευκρινίζουμε ότι στην έννοια των μέσων επαγγελματικών σχολών, περιλαμβάνονται όλοι οι τύποι σχολείων της Τεχνικής & Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, πλην των κατωτέρων επαγγελματικών σχολών και φυσικά των ανωτέρων, οι οποίες καλύπτονται από το α’ εδάφιο της διάταξης (όπως σχολή πλοιάρχων, σχολή μηχανικών του Εμπορικού Ναυτικού).

Ειδικότερα:

i) Για το χρονικό διάστημα μέχρι τη θέση σε ισχύ του ν. 576/1977, ως μέσες τεχνικές και επαγγελματικές σχολές, θεωρούνται οι ακόλουθες:

- Οι σχολές εργοδηγών, οι οποίες συμπεριλήφθησαν στη μέση βαθμίδα το 1959, έτος κατά το οποίο η Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση οργανώθηκε σε κατώτερη, μέση και ανώτερη.

- Οι μέσες τεχνικές και επαγγελματικές ιδιωτικές σχολές. Για την αναγνώριση του χρόνου σπουδών σε αυτές, δεν αρκεί η απόκτηση του αποδεικτικού απολύσεως της οικείας σχολής, αλλά περαιτέρω και του πτυχίου, το οποίο ελάμβαναν οι σπουδαστές, κατόπιν επιτυχούς συμμετοχής τους σε εξετάσεις του Υπουργείου Παιδείας.

ii) Για το χρονικό διάστημα μετά τη θέση σε ισχύ του ν. 576/1977, ως μέσες τεχνικές και επαγγελματικές σχολές, θεωρούνται οι ακόλουθες:

• • Οι διετείς απογευματινές Τεχνικές & Επαγγελματικές Σχολές (ΤΕΣ) Νέου Τύπου και τα τριετή Τεχνικά & Επαγγελματικά Λύκεια (ΤΕΛ), οι οποίες, μετά την έναρξη ισχύος του ν. 576/1977, συμπεριλήφθησαν στη μέση βαθμίδα της Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης.
• • τα Ενιαία Πολυκλαδικά Λύκεια (ΕΠΛ), τα οποία ιδρύθηκαν με το ν. 1566/1985 και τα οποία χορηγούσαν απολυτήριο λυκείου (ή πτυχίο επιπέδου 3 με 4ο έτος ειδίκευσης). Στην προκειμένη περίπτωση, πρέπει να διευκρινίσουμε ότι αναγνωρίζεται μόνο το 4ο έτος ειδίκευσης και υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι ο σπουδαστής έλαβε το πτυχίο.
• • Οι Τεχνικές – Επαγγελματικές Σχολές του ν. 1566/1985, στις οποίες μετετράπησαν οι ΤΕΣ του ν. 576/1977 και τα Τεχνικά – Επαγγελματικά Λύκεια του ν. 1566/1985, στα οποία μετετράπησαν τα ΤΕΛ του ν. 576/1977.
• • Τα Τεχνικά - Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια (ΤΕΕ) α’ και β’ κύκλου σπουδών (ν. 2640/1998), τα πτυχία των οποίων είναι ισότιμα με αυτά των ΤΕΣ και ΤΕΛ αντίστοιχα (ΥΑΕ/10537/8.05.2000 – ΦΕΚ Β’ 663/2000).
• • Οι Επαγγελματικές Σχολές (ΕΠΑΣ) και τα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ), (ν. 3475/2006).

iii) Σε περίπτωση αιτήσεων αναγνώρισης χρόνου σπουδών σε μέσες τεχνικές & επαγγελματικές σχολές της αλλοδαπής, ο αιτών θα πρέπει να προσκομίζει στους ασφαλιστικούς οργανισμούς πράξη ισοτιμίας του τίτλου σπουδών του από την εκάστοτε αρμόδια Αρχή (πρώην ΟΕΕΚ, νυν Εθνικός Οργανισμός Πιστοποίησης Προσόντων (Ε.Ο.Π.Π.)- Λ. Εθνικής Αντιστάσεως 41, Ν. Ιωνία) 

iv) Στο σημείο αυτό και προκειμένου να τύχει ορθής εφαρμογής η διάταξη, πρέπει να διευκρινιστούν τα ακόλουθα:

Η αναγνώριση του χρόνου σπουδών για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή την προσαύξηση του ποσού της σύνταξης σε οποιαδήποτε από τις ως άνω μέσες τεχνικές και επαγγελματικές σχολές, μπορεί να πραγματοποιηθεί, όπως ρητά ορίζεται και στη διάταξη, μόνο για το χρονικό διάστημα μετά τη συμπλήρωση του 17ου έτους της ηλικίας.

Επιπλέον, για την αναγνώριση του χρόνου σπουδών, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η απόκτηση του πτυχίου ή διπλώματος της οικείας σχολής. Επίσης απαιτείται βεβαίωση για τον προβλεπόμενο χρόνο φοίτησης σε αυτήν, καθώς και για τη συνολική χρονική περίοδο φοίτησης του σπουδαστή, στην περίπτωση και μόνο που τα στοιχεία αυτά δεν αναφέρονται στο ως άνω πτυχίο ή δίπλωμα. Επιπλέον, είναι ευνόητο, ότι αν κατά το χρονικό διάστημαφοίτησης σε μία εκ των ως άνω αναφερόμενων σχολών, είχε χωρήσει ασφάλιση σε οποιονδήποτε φορέα κύριας και επικουρικής ασφάλισης, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, ή το Δημόσιο ή ο αντίστοιχος χρόνος φοίτησης θεωρείται ως χρόνος ασφάλισης σε οποιονδήποτε ασφαλιστικό φορέα ή το Δημόσιο, δεν θα είναι δυνατή η αναγνώριση του αντίστοιχου χρονικού διαστήματος.

Στο σημείο αυτό επισημαίνουμε ότι με το κοινοποιούμενο άρθρο 40 του σ/ν «Αναμόρφωση Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας και ρυθμίσεις θεμ