ΟΙ ΝΕΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ
ΠΟΙΟΙ ΑΠΕΙΛΟΥΝΤΑΙ ΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Παρά τη <<δημιουργική ασάφεια>> που βρίσκουμε παντού μπροστά μας τελευταία, οι νέες πληροφορίες για το ασφαλιστικό όπως δημοσιεύονται στον τύπο τελευταία ή από δηλώσεις αρμοδίων αφορούν τα παρακάτω θέματα.
Με ανοικτό το θέμα των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, το υπουργειο Εργασιας ξεκινά προσεχώς τις πρώτες νομοθετικές ρυθμίσεις για τις βελτιώσεις στο ασφαλιστικό σύστημα.
Ως γνωστόν οι εκπρόσωποι των δανειστών κατά την Ελληνική πλευρά έχουν επανειλημμένα ζητήσει να κλείσουν τα παράθυρα που επιτρέπουν την ταχύτερη αποχώρηση από την αγορά εργασίας(πρόωρες).
Ουσιαστικά ζητούν να υπάρξουν αντικίνητρα για την πρόωρη έξοδο και να εφαρμοστούν τα γενικά όρια ηλικίας για πλήρη σύνταξη στα 67 ή στα 62 με μειωμένη αλλά και με 40 έτη ασφάλισης και πλήρη στα 62.
Στο θέμα αυτό η ελληνική πλευρά επικεντρώνεται στα ειδικά ταμεία (ΔΕΚΟ - τράπεζες), με στόχο να σταματήσουν τα προγράμματα εθελουσίας εξόδου κυρίως αλλά δεν θα μείνουν εκεί κατά πως εξελίσεται το σενάριο.
Ελπίζουμε να είναι έτσι και να μείνει εδώ...
γιατί το θέμα πρόωρες συντάξεις μπορεί να χωρέσει πολύ νερό ως προς τι εννοεί ο καθένας.
Όταν λέμε όμως πρόωρες συντάξεις (και μειωμένες) ενοούμε τα ενδιάμεσα όρια ηλικίας που φεύγει κάποιος και παίρνει σύνταξη πριν τα 62 με μειωμένη ή τα 67 με πλήρη όπως είναι πλέον τα γενικά όρια ηλικίας.
ΠΟΙΟΥΣ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΩΝ ΟΡΙΩΝ ΗΛΙΚΙΑΣ ΠΡΙΝ ΤΑ 62 ΜΕ ΜΕΙΩΜΕΝΗ Ή ΠΛΗΡΗ ΣΥΝΤΑΞΗ.
(με τις μέχρι τώρα πληροφορίες είναι ασαφής η χρονολογία εφαρμογής των νέων μέτρων )
1. Άνδρες στο Δημόσιο με πρόσληψη πριν από το 1983 που βγαίνουν με 35ετία χωρίς όριο ηλικίας.
2. Άνδρες και γυναίκες με ανήλικο στο Δημόσιο με πρόσληψη μετά το 1983 που βγαίνουν νωρίτερα στη σύνταξη με ανήλικο και 25ετία έως το 2012 ή με 35 και 58 και 59 με 35, 36, 37 έτη ασφάλισης.
ΣΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΜΑΣ (ΤΑΠ-ΟΤΕ) ΩΣ ΤΩΡΑ ΑΦΟΡΑ ΤΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
1. Άνδρες στα ειδικά ταμεία (ΤΑΠ-ΟΤΕ) με 25ετία μέχρι 31/12/2012 που κατοχύρωναν το 65ο έτος για πλήρη και το 60ο για μειωμένη σύνταξη.
Η κατηγορία αυτή εάν μέχρι την ημερομηνία εφαρμογής δέν έχει την απαιτούμενη ηλικία θα υποστεί την αύξηση του ορίου ηλικίας.
Οι ασφαλισμένοι στα ταμεία αυτά πρίν το 1983 που αποχωρούν με 35ετία χωρίς όριο ηλικίας, φαίνεται να μη είναι στο κάδρο τώρα αλλά εάν τα νούμερα δεν βγαίνουν ίσως θιγούν και αυτοί.
Ασφαλισμένοι την περίοδο 1983-1992 που κατοχύρωναν δικαίωμα ανάλογα με το έτος συμπλήρωσης της 35ετίας και δεν προλάβουν μέχρι την ημερομηνία εφαρμογής να έχουν και τά έτη ασφάλισης και την απαιτούμενη ηλικία που προβλέπεται για πάρουν σύνταξη γιατί είναι απαραίτητα και τα δύο.
2. Γυναίκες εργαζόμενες σε ΔΕΚΟ και τράπεζες με 25ετία μέχρι το 2012 εφόσον μέχρι την ημερομηνία που θα οριστεί δεν έχουν όλες τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης (όριο ηλικίας κυρίως και μετά τα έτη ασφάλισης).
To ίδιο θα θιγούν και οι μητέρες με 3 και περισσότερα παιδιά που δεν θα έχουν συμπληρώσει τα έτη ασφάλισης και το προβλεπόμενο όριο ηλικίας μέχρι τότε.
Σενάρια του αρμόδιου υπουργείου μιλάνε ότι δεν θα θιγούν οι μητέρες ανηλίκων που είχαν θεμελιωμένα ή κατοχυρωμένα δικαιώματα, οι ασφαλισμένοι στα βαρέα,οι αναπηρικές αλλά μένει να το δούμε πρώτα.
Παράδειγμα εάν εφαρμοστεί το μέτρο και για τις μητέρες ανηλίκου:
Μητέρες ανηλίκου ασφαλισμένες στις ΔΕΚΟ πριν το 1993 που κατοχυρώνουν δικαίωμα με τις διατάξεις ΙΚΑ με 5.500 η.α. μέχρι το 2010 στα 50 μειωμένη ή στα 55 πλήρη σύνταξη αλλά δεν θα έχουν το όριο ηλικίας αυτό μέχρι την ημερομηνία εφαρμογής του νέου μέτρου.
Το ζητούμενο δηλαδή θα είναι εάν ο ασφαλισμένος/η που έχει κατοχυρωμένο δικαίωμα θα προλάβει να συμπληρώσει το προβλεπόμενο όριο ηλικίας μέχρι τη νέα ημερομηνία που θα μπεί για να αποφύγει τα νέα αυξημένα όρια ηλικίας ή και έτη ασφάλισης.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 2ο με 25ετία:
Ασφαλισμένη στο ΤΑΠ-ΟΤΕ (ή σε ΔΕΚΟ τράπεζα) που ασφαλίστηκε πριν το 1993 και είχε 25ετία και ανήλικο το 2011, είχε κατοχυρώσει δικαίωμα να φύγει σε σύνταξη στα 50 μειωμένη ή στα 52 με πλήρη.
Εάν όμως συμπληρώνει τα 52 το 2017 ή 2018 (θεωρητική ημερομηνία εφαρμογής του νέου μέτρου) τότε θα φορτωθεί με 2 έως 7 έτη ασφάλισης ανάλογα πότε θα συμπληρώσει το απαιτούμενο όριο ηλικίαs για πλήρη ή μειωμένη σύνταξη που σημαίνει ότι πολλές ασφαλισμένες θα προτιμήσουν πιθανόν να φύγουν με μειωμένη σύνταξη και πρόστιμο 6% το χρόνο για να αποφύγουν νέα επιβάρυνση στα έτη ασφάλισης και το όριο ηλικίας με τα νέα μέτρα.
Δεδομένο πρέπει να θεωρείται ότι όσοι/ες προλάβουν να συμπληρώσουν το προβλεπόμενο όριο ηλικίας που απαιτούνταν μέχρι την ημερομηνία εγαρμογής των νέων μέτρων δεν θα θιγούν από την παραμονή τους στην εργασία.
Όλα αυτά όμως μένει να τα δούμε να έρθουν πρώτα...αλλά και από πότε θα ισχύουν.
Υπομονή λοιπόν και ψυχραιμία συνιστούμε σε όλους τους <<εμπλεκόμενους>>.
Διαφορετικό «μοντέλο» συζητείται για το ΙΚΑ, προκειμένου να δοθούν οικονομικά κίνητρα σε ηλικιωμένους ανέργους για να συνεχίσουν την αναζήτηση εργασίας. Πηγές του υπουργείου υπογράμμιζαν πως δεν πρόκειται να θιγούν οι λεγόμενοι παλαιοί ασφαλισμένοι (που μπήκαν στην αγορά εργασίας πριν από το 1983), οι μητέρες ανηλίκων και οι εργαζόμενοι στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.
Ετσι οι 10 αλλαγές που θα προωθηθούν αμεσα στο ασφαλιστικό καθεστώς είναι οι παρακάτω:
1. Προωθείται η δημιουργία «Ταμείου Εθνικού Πλούτου και Κοινωνικής Ασφάλισης».Οι βασικές πηγές χρηματοδότησης του υπό ίδρυση ταμείου θα είναι δύο:
- Εσοδα από την αξιοποίηση της περιουσίας του Δημοσίου και από συμβάσεις που θα υπογράφονται.
2. Αναστολή του νέου τρόπου υπολογισμού της κύριας σύνταξης. Η ρύθμιση που είναι ήδη έτοιμη στο υπουργείο Εργασίας προβλέπει την αναστολή εφαρμογής των διατάξεων των νόμων 3863 και 3865 που αφορούν τις κύριες συντάξεις, με διατήρηση του παλαιού τρόπου υπολογισμού, τουλάχιστον μέχρι να ξεκαθαρίσει το σκηνικό.
3. Πάγωμα των διατάξεων για τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος.
4. Επανεξέταση του τρόπου υπολογισμού του εφάπαξ. Το θέμα θα τεθεί σε διάλογο και αναμένονται διορθωτικές κινήσεις στο μαθηματικό τύπο (που ακόμα δεν έχει εφαρμοστεί). Το μεγαλύτερο πρόβλημα το έχει το Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, καθώς εκκρεμούν 28.000 εφάπαξ, ενώ τα έσοδα από εισφορές αρκούν για την έκδοση μόλις 950 βοηθημάτων το μήνα. Ο νέος τύπος θα δίνει τη δυνατότητα να υπάρξει πλήρης επιστροφή των καταβαλλόμενων ασφαλιστικών εισφορών στους δικαιούχους, συν ένα τεχνικό επιτόκιο, το οποίο θα προσδιορίζεται σε σύγκριση με εκείνο που ισχύει για την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ).
5. Ενοποιήσεις ταμείων:Το βασικό σενάριο προβλέπει τη δημιουργία τριών ταμείων, μισθωτών, αγροτών και ελεύθερων επαγγελματιών και θα υπάρξει διάλογος για να ληφθούν οι όποιες αποφάσεις.
6. Επαναφορά της μηνιαίας σύνταξης των 360 ευρώ του ΟΓΑ στους ανασφάλιστους υπερήλικες.
7. Παροχή 13ης σύνταξης από τα επόμενα Χριστουγεννα. Θα αφορά συνταξιούχους με μηνιαίες συντάξιμες αποδοχές έως 700 ευρώ)
8. Συνέχιση της καταβολής του ΕΚΑΣ.
9. Εξετάζεται άμεσα, η δημιουργία ενός ενιαίου συστήματος πιστοποίησης αναπηρίας, που θα βάλει τάξη στο «χάος» που επικρατεί με την έκδοση των αναπηρικών συντάξεων και τον επανέλεγχο των δικαιούχων. Την ίδια στιγμή, προωθείται η κατάργηση του παράβολου που αναγκάζονται να καταβάλλουν οι ανάπηροι για να εξεταστούν από τις αρμόδιες επιτροπές και το οποίο ανέρχεται στα 46 ευρώ.
10. Για να στηριχθεί το ταμείο των ελεύθερων επαγγελματιών, έχει αποφασιστεί να δοθεί η δυνατότητα επιλογής έως και τριών κατώτερων ασφαλιστικών κατηγοριών. Έτσι εκτιμάται ότι θα αυξηθούν οι ενεργοί ασφαλισμένοι άρα και τα έσοδα του Ταμείου. Επιπρόσθετα, θα υπάρξει αποποινικοποίηση των ελεύθερων επαγγελματιών που έχουν οφειλές προς τον ΟΑΕΕ και θα διευκολυνθούν να βγουν στη σύνταξη όσοι οφείλουν. Στην τελευταία περίπτωση, υπάρχει όριο οφειλής στις 20.000 ευρώ και από αυτό και άνω πρέπει ο οφειλέτης να καταβάλλει το υπερβαίνων ποσό για να μπορεί να εκδοθεί η σύνταξή του. Στόχος είναι το όριο να αυξηθεί στις 30.000 ευρώ ή ίσως και στις 40.000 ευρώ για να δοθεί έτσι η δυνατότητα συνταξιοδότησης των ατόμων αυτών. Τα ποσά που οφείλονται θα παρακρατούνται από τις συντάξεις που θα καταβάλλονται κάτι που επίσης ευνοεί τον ΟΑΕΕ καθώς μειώνει την καταβαλλόμενη δαπάνη.
Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ
Για να είναι βιώσιμο και να πληρώνει τις υποχρεώσεις του το ασφαλιστικό σύστημα χρειάζεται κάθε χρόνο 1-3 δις €.
Στην κατάσταση που βρίσκεται τώρα δεν μπορεί να ανταποκριθεί εάν δεν βρεί νέους πόρους χρηματοδότησης εκτός και εάν:
- αυξηθούν οι εισφορές κατά 40%
- μειωθούν ακόμα 45% οι συντάξεις
- το όριο ηλικίας να πάει στα 82 έτη...
Χρέος της κυβέρνησης είναι να βρεί λύσεις και να προστατεύσει τις συντάξεις με χρήματα από τις διάφορες λίστες, την καταπολέμηση τις εισφοροδιαφυγής, την μαύρη εργασία κ.λ.π.
Τι ζητάνε όμως οι δανειστές κατά την κυβέρνηση ή τι κινδυνεύει να αλλάξει ή να καταργηθεί λέμε εμείς εάν δεν βρεθούν λύσεις και έσοδα για να αντέξει το σύστημα να πληρώνει.
- τα ενδιάμεσα όρια ηλικίας για πρόωρες ή μειωμένες όπως περιγράφηκαν παραπάνω.
- η κατάργηση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές
- το ΕΚΑΣ
- η κατώτατη σύνταξη όπως δίνεται σήμερα
- η 13η σύνταξη
Οι λύσεις, οι επιλογές αλλά και οι ευθύνη είναι στα χέρια της κυβέρνησης αλλά με πράξεις που θα μας οδηγούν σε σταθερότητα και προοπτική για τους εργαζόμενους, τους συνταξιούχους και την χώρα γενικότερα.