Την δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν έως και 7 χρόνια νωρίτερα από τα γενικά όρια ηλικίας έχουν ακόμα χιλιάδες ασφαλισμένοι σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.

«Χρυσό» διαβατήριο προς αυτήν την κατεύθυνση αποτελεί η εξαγορά ή με την αναγνώριση πλασματικών ετών.

Το δικαίωμα για αναγνωρίσεις πλασματικών χρόνων ασφάλισης εξακολουθεί να ισχύει κανονικά και μέχρι 31/12/2022.

Μάλιστα όσοι επιλέξουν την εξαγορά πλασματικών ετών μπορούν να εξασφαλίσουν έξτρα αυξήσεις στις συντάξεις τους, που μπορεί να φτάσουν και τα 100 ευρώ τον μήνα, υπό την προϋπόθεση μιας «ακριβής» εξαγοράς με τις «τρέχουσες» εισφορές (20% για κλάδο σύνταξης) ή με τις υψηλές κατηγορίες που έχουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες.

Πλασματικά έτη ασφάλισης μπορούν να αξιοποιήσουν οι ασφαλισμένοι όλων των Tαμείων για να συμπληρώσουν τον χρόνο ασφάλισης για να συνταξιοδοτηθούν κατά 5 έως 7 χρόνια νωρίτερα από το κανονικό όριο ηλικίας.

Τα γενικά όρια ηλικίας - εκτός των μεταβατικών ορίων που ισχύουν για κάποιες κατηγορίες που πρόλαβαν να κατοχυρώσουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις, είτε ηλικία είτε έτη ασφάλισης  μέχρι 31/12/ 2021, πλέον είναι τα 62 με 40 έτη ασφάλισης για πλήρη σύνταξη ή με λιγότερα από 40 με μειωμένη στα 62 με πρόστιμο 115€ στην εθνική σύνταξη.

Πλήρη σύνταξη δικαιούνται όλοι οι ασφαλισμένοι στα 67 με 15 έτη ασφάλισης τουλάχιστον.

Όταν αναφερόμαστε για τα μεταβατικά όρια ηλικίας και τις απαραίτητες προϋποθέσεις που πρέπει να συμπληρωθούν μέχρι 31/12/2021, ισχύει ότι προβλέπεται για κάθε ταμείο και περίπτωση, που σημαίνει ότι είτε πρέπει να έχει κάποιος τα απαραίτητα έτη ασφάλισης έως την ημερομηνία αυτή και αναμένει την νέα ηλικία έστω και εάν είναι μετά την 1/1/2022 εφόσον αυτό είναι η προϋπόθεση, είτε έχει την απαιτούμενη ηλικία και αναμένει τα απαραίτητα έτη ασφάλισης που συμπληρώνονται πιθανόν μετά την 1/1/2022 οπότε θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα όταν συμβεί αυτό.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Ασφαλισμένη μητέρα  με ανήλικο και 5.500 ημέρες ασφάλισης το 2010 αποχωρούσε με το παλαιό καθεστώς στα 50 με μειωμένη σύνταξη και στα 55 με πλήρη.

Με τον ν.4336/2015 τα όρια ηλικία άλλαξαν δραματικά κυρίως για τις γυναίκες οπότε αναζητούμε πλέον τα νέα μεταβατικά λεγόμενα όρια που ισχύουν μέχρι 31/12/2021.

Εφόσον λοιπόν στο δια ταύτα, το παλαιό όριο ηλικίας ή όπου απαιτούνταν έτη ασφάλισης συμπληρωθούν μέχρι 31/12/2021 τότε κατοχυρώνεται η νέα ηλικία συνταξιοδότησης όταν συμπληρωθεί.

Στήν περίπτωσή μας, η μητέρα ανηλίκου εφόσον συμπλήρωσε είτε τα 50 για μειωμένη είτε τα 55 για πλήρη μέχρι 31/12/2021, παίρνει σύνταξη όταν συμπληρώσει το ανάλογο νέο όριο ηλικίας έστω και εάν συμπληρώνεται μετά την 1/1/2022=.

Σε κάθε άλλη περίπτωση όλοι πλέον συνταξιοδοτούνται με τα γενικά όρια ηλικίας 40 έτη και 62 με πλήρη ή στα 62 με μειωμένη με όσα χρόνια έχουν και ελάχιστα τα 15 και στα 67 με πλήρη σύνταξη.

Οι χρόνοι που μπορούν να αξιοποιήσουν όλοι οι ασφαλισμένοι είναι της στρατιωτικής θητείας, των διαστημάτων επιδοτούμενης ανεργίας ή επιδοτούμενης ασθένειας και του χρόνου κύησης και λοχείας (συνολικά 119 μέρες) για τις μητέρες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ.

Η στρατιωτική θητεία και η ανεργία-ασθένεια αξιοποιούνται για σύνταξη γήρατος στο 67ο έτος με τον ελάχιστο απαιτούμενο χρόνο των 15 ετών ασφάλισης ή της 25ετίας αν πρόκειται για Tαμεία ΔΕΚΟ – τραπεζών.

Υπενθυμίζουμε εδώ ότι με νεότερη εγκύκλιο του αρμόδιου υπουργείου (τέλος 2021) ο χρόνος στρατού και για ασφαλισμένους πριν το 1983 αναγνωρίζεται αναδρομικά και όχι με τις προϋποθέσεις του έτους αίτησης αναγνώρισης όπως ίσχυε πριν, άρα πλέον τρέχει σε προγενέστερο έτος για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και για τα ειδικά ταμεία  - ΤΑΠ-ΟΤΕ - που σημαίνει ότι οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να εξαγοράσουν τον ανάλογο χρόνο και να αποχωρήσουν σε μικρότερη ηλικία με το σχετικό κόστος βέβαια, 20% επί του συνόλου του τελευταίου μισθού όπως όλα τα πλασματικά χρόνια.

Η ηλικία συνταξιοδότησης εξαρτάται από το έτος που συμπληρώνονται τα 35 έτη ασφάλισης μαζί με τον ανάλογο χρόνο του στρατού που εξαγοράζεται - αναγνωρίζεται από το ασφαλισμένο.

Η αναγνώριση των νέων πλασματικών χρόνων, έχει νόημα μόνο στην περίπτωση που θεμελιώνεται με την αξιοποίηση των πλασματικών ετών συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
Για παράδειγμα και αυτό αφορά μια μεγάλη κατηγορία ασφαλισμένων που επιδιώκουν να συμπληρώσουν 40 έτη ασφάλισης για να συνταξιοδοτηθούν με πλήρη σύνταξη σε ηλικία 62 ετών, προϋπόθεση είναι να έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον 33 πραγματικά έτη ασφάλισης, έτσι ώστε με την αναγνώριση μέχρι 7 πλασματικών ετών να συμπληρώσουν τα απαιτούμενα 40 έτη.

Προϋποθέσεις για να συνταξιοδοτηθούν ως πλασματικοί χρόνοι θεωρούνται:

• ο χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας,
• ο χρόνος γονικής άδειας ανατροφής παιδιών,
• ο χρόνος επιδότησης λόγω ασθένειας και μέχρι 300 ημέρες, καθώς και ο χρόνος επιδότησης λόγω τακτικής ανεργίας μισθωτών και ο χρόνος καταβολής του βοηθήματος των μη μισθωτών της παραγράφου 2 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011 (Α’ 152) και μέχρι 300 ημέρες,
• ο χρόνος εκπαιδευτικής άδειας άνευ αποδοχών και μέχρι δύο έτη,
• ο χρόνος σπουδών για την απόκτηση ενός μόνο πτυχίου ανώτερης ή ανώτατης σχολής της ημεδαπής,
• ο χρόνος για τον οποίο δεν έχει χωρίσει ασφάλιση σε φορείς κύριας ή επικουρικής ασφάλισης, μετά την υπαγωγή, για πρώτη φορά, στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα κύριας ή επικουρικής ασφάλισης ή το Δημόσιο και ο οποίος δεν μπορεί να είναι λιγότερος από έναν πλήρη ημερολογιακό μήνα σε κάθε περίπτωση κενού ασφάλισης μεταξύ περιόδων ασφάλισης,
• ο προβλεπόμενος από την ΕΓΣΣΕ χρόνος απουσίας από την εργασία λόγω κύησης και λοχείας,
• ο πλασματικός χρόνος της παρ. 1 του άρθρου 141 του ν. 3655/2008 (Α’ 58), που αναγνωρίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, όπως ισχύουν,
• ο χρόνος μαθητείας, όπως ορίζεται από τις ισχύουσες διατάξεις και μέχρι δύο έτη,
• ο χρόνος προσωρινής κράτησης ή φυλάκισης που εκτίθηκε μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 2510/1997 (Α’ 136) για το στρατιωτικό αδίκημα της ανυπακοής ή της ανυποταξίας του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα, στο οποίο υπέπεσαν στρατεύσιμοι που αρνήθηκαν την εκπλήρωση της στρατιωτικής υπηρεσίας επικαλούμενοι τις θρησκευτικές ή ιδεολογικές τους πεποιθήσεις,
• ο χρόνος που μεσολαβεί από την απόκτηση του πτυχίου μέχρι και την απόκτηση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος στους ασφαλισμένους στον Τομέα Σύνταξης Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Εργων, την Ειδική Προσαύξηση και τον Τομέα Επικουρικής Ασφάλισης Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Εργων του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολούμενων (ΕΤΑΑ).

Για το θέμα των πλασματικών ετών στη σύνταξη θα πρέπει να διευκρινιστούν τα παρακάτω:

Οι πλασματικοί χρόνοι δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για προσαύξηση και μόνο της σύνταξης.

Η λειτουργία τους είναι πρώτα για την κατοχύρωση και κατόπιν για την προσαύξηση της σύνταξης.

Έτσι, πλασματικοί χρόνοι που εξαγοράζονται με σκοπό μόνο την προσαύξηση δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν, ενώ το ποσό που δαπανάται για την εξαγορά δεν επιστρέφεται καθώς ο ασφαλισμένος υπογράφει σχετική υπεύθυνη δήλωση ότι αν δεν χρησιμοποιηθεί, δεν δικαιούται σχετική επιστροφή.

Για τον σκοπό αυτόν, οι εξαγορές των πλασματικών ετών καλό είναι να γίνονται κοντά στη σύνταξη και μόνο εφόσον ο ασφαλισμένος είναι σίγουρος ότι θα επιτελέσουν τόσο λειτουργία κατοχύρωσης δικαιώματος όσο και προσαύξησης της σύνταξης.

Σημειώνουμε πως και για την επικουρική σύνταξη απαιτούνται οι ίδιες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης άρα πρέπει να γίνει και εξαγορά του ανάλογου χρόνου με κόστος 6,5% στον τελευταίο μισθό.

Οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν για κατοχύρωση συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων τους επιδοτούμενους χρόνους ανεργίας και ασθένειας.

Οι πλασματικοί χρόνοι που χρησιμοποιούνται με δωρεάν αναγνώριση δεν χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης και την προσαύξηση αυτού, σε αντίθεση με τους χρόνους για τους οποίους γίνεται εξαγορά με καταβολή εισφορών.

Πάντως οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η αναγνώριση πλασματικών ετών έχει κόστος εξαγοράς

. Αυτό είναι:

• Στο Δημόσιο, ανάλογα με το έτος υποβολής της σχετικής αίτησης το κόστος μπορεί να είναι από 6,67% έως 20% των συντάξιμων αποδοχών.
• Στην ασφάλιση των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα, το κόστος εξαγοράς είναι στο 20% επί των μεικτών αποδοχών του τελευταίου μήνα πριν από τον μήνα υποβολής της αίτησης.
• Στην ασφάλιση των αυτοαπασχολουμένων και των ελευθέρων επαγγελματιών το κόστος εξαγοράς είναι στο επίπεδο της εισφοράς κύριας σύνταξης της ασφαλιστικής κατηγορίας που έχει επιλεχθεί κατά το έτος υποβολής της αίτησης εξαγοράς.

Η εξόφληση μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ είτε με μηνιαίες δόσεις.

Υπάρχει και η επιλογή της εξόφλησης με παρακράτηση από τη σύνταξη που θα λάβει ο ενδιαφερόμενος.

Κάτι τέτοιο όμως γίνεται μόνο στην περίπτωση που ο ασφαλισμένος επιλέξει να υποβάλει την αίτηση εξαγοράς μαζί με την αίτηση συνταξιοδότησης.

Ειδικά για τους δημοσίους υπαλλήλους που συνταξιοδοτούνται και μόνο γι’ αυτούς, η εξόφληση του κόστους εξαγοράς των πλασματικών ετών γίνεται με παρακράτηση από τη σύνταξη. Ο λόγος είναι ότι δεν είναι εφικτή η έκδοση σχετικών αποφάσεων εξαγοράς νωρίτερα.