ΕΘΕΛΟΥΣΙΑ ΕΞΟΔΟΣ - ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ (αυτασφάλιση)
ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ
Αγαπητοί συνάδελφοι
Μετά την έναρξη του προγράμματος εθελουσίας εξόδου από τον ΕΛ-ΤΑ, διαπιστώθηκαν αρκετές αδυναμίες και δυσλειτουργίες και όχι με ευθύνη μας ως προς την άμεση ενημέρωση των εργαζόμενων για πολλά κρίσιμα θέματα.
Για το λόγο αυτό κρίθηκε χρήσιμο και αναγκαίο να κάνουμε μία ενημέρωση πάνω σε βασικά ερωτήματα που απασχολούν άμεσα τους εργαζόμενους για να βοηθήσουμε τον καθένα με γνώση του περιβάλλοντος ώστε να κάνει τις επιλογές του για να βοηθήσουμε όσο προλαβαίνουμε και μπορούμε χωρίς να υποκαθιστούμε άλλους φορείς και παράγοντες.
Η διασταύρωση των στοιχείων και των προϋποθέσεων σε κάθε περίπτωση πρέπει να γίνεται εάν είναι δυνατόν και από τον αρμόδιο ασφαλιστικό φορέα πάντα αν έχετε αμφιβολίες ή είναι ιδιαίτερη περίπτωση γιατί το ζήτημα είναι πάντα ατομική υπόθεση.
Η στήλη μας λειτουργεί υποβοηθητικά σε επίπεδο ενημέρωσης και δεν υποκαθιστά τους αρμόδιους επίσημους φορείς για το θέμα της εθελουσίας που μόνο ο ΕΛ-ΤΑ μπορεί να απαντήσει για τις τελικές αποφάσεις ερμηνεύοντας τις εγκυκλίους που κοινοποιεί στους εργαζόμενους ή ο ΕΦΚΑ για τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα γιαυτό απαιτείται προσοχή πριν γίνει η αίτηση αποχώρησης.
Απαντήσεις θα βρείτε παρακάτω σε μερικά βασικά ερωτήματα γιατί δεν γίνεται να απαντηθούν όλα, ώστε μετά την προαιρετική χρήση εθελουσίας εξόδου από εργαζόμενους να γνωρίζουν το τοπίο πάνω στο θέμα της προαιρετικής ασφάλισής τους μετά την αποχώρηση εφόσον διακοπεί η υποχρεωτική ασφάλιση που ίσχυε όταν υπήρχε εργασία.
Η ΕΘΕΛΟΥΣΙΑ ΕΞΟΔΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗ
Εξετάζουμε πότε δικαιούται κάποιος σύνταξη (σε πόσο χρόνο και σε ποια ηλικία από τότε που αποχωρεί) και μετά αποφασίζουμε να κάνουμε ή όχι χρήση της εθελουσίας με το καλλίτερο σενάριο για τον καθένα ανάλογα με το ποσό που παίρνει και τις υποχρεώσεις που έχει μετά
ΠΟΤΕ ΠΑΙΡΝΩ ΣΥΝΤΑΞΗ;
α. Σύνταξη δικαιούται άμεσα κάποιος ασφαλισμένος όταν έχει ΘΕΜΕΛΙΩΜΕΝΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ δηλ. και την προβλεπόμενη ηλικία και τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης σε κάθε περίπτωση και αποχωρεί οποτεδήποτε.
β. Όταν έχει ΚΑΤΟΧΥΡΩΜΕΝΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ, που σημαίνει εδώ ότι μπορεί να έχει συμπληρώσει την προβλεπόμενη ηλικία και θέλει να συμπληρώσει και τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης ή έχει τα έτη ασφάλισης και περιμένει την ηλικία σε κάθε περίπτωση.
Στην περίπτωση αυτή, όταν συμπληρώνει και τις δύο προϋποθέσεις δικαιούται σύνταξη.
Αυτό ισχύει και για την πλήρη αλλά και για την μειωμένη σύνταξη.
1. Γιατί να κάνω (προαιρετικά) αυτασφάλιση;
Για να συμπληρωθούν τα έτη ασφάλισης όπου και αν απαιτούνται ανάλογα με την περίοδο ασφάλισης για πλήρη ή για το ελάχιστο διάστημα που χρειάζεται για μειωμένη σύνταξη μέχρι το συνταξιοδοτικό δικαίωμα στην προβλεπόμενη ηλικία.
Στην περίπτωση των μητέρων ανηλίκων, για την χορήγηση μειωμένης σύνταξης δεν απαιτείται ασφάλιση 750 ημερών την τελευταία 5ετία.
Για να αυξηθεί το ποσοστό της ανταποδοτικής σύνταξης.
Για να υπάρχει και ιατροφαρμακευτική κάλυψη εάν δεν καλύπτεται με άλλο τρόπο ή από άλλο μέλος πρέπει επίσης να προβλεφθεί από το επόμενο έτος.
2. Εάν δεν κάνω αυτασφάλιση και κάνω χρήση της εθελουσίας παίρνω σύνταξη και πότε;
Σύνταξη παίρνει κάποιος όταν συμπληρωθεί το απαιτούμενο σε κάθε περίπτωση όριο ηλικίας και τα έτη ασφάλισης για πλήρη ή μειωμένη σύνταξη.
Οι πριν το 1983 ασφαλισμένοι σε οποιονδήποτε ασφαλιστικό φορέα και μετά στο ΤΑΠ-ΟΤΕ, αποχωρούν ανάλογα με το έτος συμπλήρωσης της 35ετίας και των 58 ετών με ένα 6μηνο επιπλέον στην ηλικία αυτή από το 2015 και μετά.
Με την 35ετία π.χ. το 2021 η προβλεπόμενη ηλικία για πλήρη σύνταξη είναι τα 61,5 έτη.
Π.χ. ασφαλισμένος που είναι το 2021 60 ετών και έχει 35ετία, μπορεί να αποχωρήσει κάνοντας χρήση της εθελουσίας και θα πάρει σύνταξη όταν συμπληρώσει τα 61,5 έτη και εάν θέλει κάνει αυτασφάλιση γιατί έχει τα απαιτούμενα έτη και περιμένει την ηλικία.
Εάν κάποιος έχει την απαιτούμενη ηλικία αλλά όχι τα έτη ασφάλισης, κάνει αυτασφάλιση ή εξαγορά πλασματικών ετών τόσο όσο απαιτείται για την 35ετία (στρατός μόνο στις περιπτώσεις αυτές και με τις προϋποθέσεις που ισχύουν και εφαρμόζει το ΤΑΠ-ΟΤΕ, δηλ. ότι ισχύει το έτος αίτησης αναγνώρισης σε ότι αφορά την ηλικία και όχι αναδρομικά) και παίρνει σύνταξη.
Για μειωμένη τα 62 έτη με λιγότερα από 35 έτη.
Με την συμπλήρωση της 35ετίας από 1/1/2022 και μετά στα 62 και 40 έτη ασφάλισης.
Άρα όσοι είναι πριν το 1983 ασφαλισμένοι και δεν συμπληρώνουν εντός του 2021 την 35ετία πρέπει να αναγνωρίσουν χρόνο στρατού τόσο όσο απαιτείται για να συμπληρώσουν το 2021 τα 35 για να μην πάνε στα 40 και 62.
Οι μετά την 1/1/1983 ασφαλισμένοι θέλουν 40 έτη ασφάλισης και συμπληρωμένα τα 62 έτη για πλήρη σύνταξη και με λιγότερα από 40 έτη μειωμένη στα 62.
Στα 67 όλοι παίρνουν πλήρη σύνταξη με λιγότερα από 40 έτη ασφάλισης και τουλάχιστον 15ετία.
Οι γυναίκες μητέρες ανηλίκων έχουν τις ειδικές διατάξεις και τα μεταβατικά όρια ηλικίας.
Για την συμπλήρωση των 40 ετών ασφάλισης μπορεί να γίνει και αναγνώριση πλασματικών χρόνων μέχρι 7 έτη με εξαγορά (στρατός, σπουδές, παιδιά, ανεργία κ.λ.π.) αν δεν κάνει κάποιος αυτασφάλιση.
Το δικαίωμα αυτό για τα νέα πλασματικά χρόνια που ισχύουν από 1/1/2011 το έχουν όλοι ασφαλισμένοι που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1/1/2011 και μετά αλλά πρέπει να συμπηρώσουν τα 40 έτη και τα 62 για πλήρη σύνταξη.
Για το δικαίωμα συνταξιοδότησης για κάθε κατηγορία αλλά και τι σύνταξη παίρνετε μπορείτε να ενημερώνεστε από το site της Π.Ο.Σ.Τ. και στην ενότητα ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ και σε σχετικά άρθρα.
3. Τι προβλέπεται για την μειωμένη σύνταξη;
Για να πάρει κάποιος ασφαλισμένος στο ΤΑΠ-ΟΤΕ μειωμένη σύνταξη στο προβλεπόμενο όριο ηλικίας (εκτός των περιπτώσεων μητέρων ανηλίκων που δεν είναι απαραίτητο), πρέπει να έχει συνολικά 750 ημέρες ασφάλισης την τελευταία 5ετία δηλ. 30 μήνες πριν το έτος αίτησης συνταξιοδότησης και την ηλικία που δικαιούται μειωμένη.
Αυτό σημαίνει ότι εάν κάποιος θέλει να πάρει μειωμένη σύνταξη στα 62 πρέπει πριν κλείσει τα 62 να έχει τουλάχιστον 30 μήνες ασφάλισης σε αυτήν την προηγούμενη 5ετία συνολικά.
Διαφορετικά δεν δικαιούται μειωμένη και πάει στα 67 για πλήρη με όσα έτη ασφάλισης έχει τότε.
Εάν κάποιος έχει κλείσει τα 60 το 2021 π.χ. και θέλει να πάρει μειωμένη στα 62 έχει καλύψει το απαιτούμενο διάστημα και δεν είναι υποχρεωμένος να κάνει αυτασφάλιση παρά εάν θέλει να αυξήσει το ποσοστό της ανταποδοτικής σύνταξης.
4.Θέλω να συνεχίσω προαιρετικά την ασφάλισή μου στον ΕΦΚΑ, πού θα υποβάλλω αίτηση;
Η αίτηση θα υποβληθεί στο Υποκ/μα μισθωτών που άνηκε ο ασφαλισμένος, πριν την διακοπή της ασφάλισης του. Σε περίπτωση που κατά την λήξη της απασχόλησης υπάρχουν περισσότερες δραστηριότητες, παρέχεται το δικαίωμα της επιλογής.
4. Ποιές είναι οι προϋποθέσεις για να συνεχίσω προαιρετικά την ασφάλιση μου στον ΕΦΚΑ;
Προκειμένου να συνεχίσετε την ασφάλισή σας προαιρετικά θα πρέπει αθροιστικά να πληροίτε τις κάτωθι προϋποθέσεις:
· να έχετε διακόψει την υποχρεωτική ασφάλισή σας στον ΕΦΚΑ
· εφόσον η αίτηση υποβάλλεται εντός έτους από την τελευταία ασφάλιση, αρκούν 5 έτη ασφάλισης (1.500 ημέρες) εκ των οποίων τουλάχιστον ένα έτος (300 ημέρες) εντός της τελευταίας πενταετίας πριν την υποβολή της αίτησης. Σε κάθε άλλη περίπτωση απαιτούνται απαιτείται να έχετε πραγματοποιήσει 10 έτη στην υποχρεωτική ασφάλιση (3.000 ημέρες)
5. Για ποιους κλάδους μπορώ να συνεχίσω την ασφάλισή μου προαιρετικά;
Με την υποβολή της αίτησης επιλέγετε τους Κλάδους (Σύνταξη ή/ και Περίθαλψη) που θέλετε να συνεχίσετε.
6. Τι εισφορές θα πληρώνω για την προαιρετική συνέχιση της ασφάλισής μου;
Η μηνιαία εισφορά υπολογίζεται επί του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών ή και εισοδημάτων επί των οποίων καταβλήθηκαν ασφαλιστικές εισφορές το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν από την διακοπή της υποχρεωτικής ασφάλισης.
Οι εισφορές για την Κύρια Σύνταξη είναι 20% σύνολο (6,67 του εργαζόμενου και 13,33% του εργοδότη.
Για την επικουρική ασφάλιση οι εισφορές είναι 6,50% (3,25 + 3,25).
Επίσης για όλες τις παροχές ασθένειας - περίθαλψης σε είδος και σε χρήμα έως 7,10%.
Οι μισθωτοί καταβάλλουν το σύνολο της ασφαλιστικής εισφοράς εργαζόμενου και εργοδότη στο ύψος - ποσοστό που έχει διαμορφωθεί και ισχύει κατά το χρόνο υπαγωγής στην προαιρετική ασφάλιση.
Όλα αυτά σημαίνουν κάποιο κόστος και πρέπει να ληφθεί υπόψη των ενδιαφερόμενων αφού υπολογίζονται στο σύνολο των τακτικών αποδοχών του τελευταίου 12μήνου.
Εναλλακτικά για την συμπλήρωση του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης μπορεί κάποιος να εργάζεται μετά την αποχώρηση μέχρι την συμπλήρωση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης.
7. Πότε μπορώ να διακόψω την προαιρετική μου ασφάλιση;
Η προαιρετική συνέχιση της ασφάλισης μπορεί να διακοπεί κατόπιν σχετικής αίτησης από τον επόμενο μήνα. Επιπλέον διακόπτεται υποχρεωτικά με τη συνταξιοδότησή σας λόγω αναπηρίας επ΄αόριστον ή λόγω γήρατος ή με την ανάληψη εργασίας ή δραστηριότητας ή απόκτηση ιδιότητας ασφαλιστέας στον ΕΦΚΑ καθώς και με τον θάνατο.
8. Εάν συνεχίσω προαιρετικά την ασφάλισή μου, πότε μπορώ να καταβάλλω τις μηνιαίες εισφορές;
Η καταβολή της μηνιαίας εισφοράς γίνεται εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών, όπως ισχύουν για τις ασφαλιστικές εισφορές της υποχρεωτικής ασφάλισης. Πέραν της εμπρόθεσμης καταβολής επιφέρει την επιβάρυνσή της κατά τα προβλεπόμενα και για τις εισφορές υποχρεωτικής ασφάλισης. Η καθυστέρηση της μηνιαίας εισφοράς πέραν των δύο ετών από την ημερομηνία που αυτή κατέστη απαιτητή επιφέρει την απώλειά της.
9. Εάν απωλέσω ή διακόψω την προαιρετική συνέχιση της ασφάλισης, πότε μπορώ να ζητήσω ξανά την συνέχιση της προαιρετικής;
Μετά από απώλεια μπορείτε να ζητήσετε την ασφάλιση σας προαιρετικά μετά από τρία χρόνια με εκ νέου έλεγχο των προϋποθέσεων, έως τρεις φορές. Μετά από διακοπή – από οποιαδήποτε αιτία – μπορείτε με την υποβολή σχετικής αίτησης και έλεγχο των προϋποθέσεων να υπαχθείτε εκ νέου.
10. Μπορώ να ζητήσω επιστροφή των εισφορών προαιρετικής συνέχισης της ασφάλισης;
Οι εισφορές προαιρετικής ασφάλισης δεν επιστρέφονται πλην των περιπτώσεων αναστολής της (συνταξιοδότηση αναπηρίας ορισμένου χρόνου ή επιδότηση ασθενείας), όπου επιστρέφονται άτοκα κατόπιν σχετικής αίτησης.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Για ενημέρωση για πολλά θέματα, στην ενότητα ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ που λειτουργεί εδώ και χρόνια το τμήμα αυτό της Π.Ο.Σ.Τ. μπορείτε να βρείτε τα πάντα για το πότε δικαιούστε σύνταξη, τι σύνταξη παίρνετε και ότι αφορά γενικά το ασφαλιστικό γενικά.