Tέσσερα νέα πακέτα αναδρομικών συνολικού ύψους 3 δισ. ευρώ αναμένουν οι συνταξιούχοι ως απόρροια δικαστικών αποφάσεων από τα ανώτατα δικαστήρια (Συμβούλιο Επικρατείας και Ελεγκτικό Συνέδριο) ή λόγω της ισχύουσας νομοθεσίας.

Πρόκειται για ποσά που διεκδικούν πάνω από 800.000 ασφαλισμένοι σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και αφορούν μεταξύ άλλων κομμένα δώρα και μειώσεις επικουρικών συντάξεων, καθώς και κρατήσεις της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης. «ΤΑ ΝΕΑ» σε μια προσπάθεια να «ξεδιαλύνουν το τοπίο» προχωρούν σε μια ανάλυση των επιμέρους κατηγοριών αναδρομικών που διεκδικούν οι συνταξιούχοι.

1. Αναδρομικά Συμβουλίου της Επικρατείας: Η απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου Επικρατείας για τα αναδρομικά των συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα δεν έχει ακόμη εκδοθεί, αν και η δίκη διεξήχθη πριν από περίπου ένα έτος. Εκτιμάται πως η απόφαση θα εκδοθεί μέχρι τον Απρίλιο.

Οι διεκδικήσεις αφορούν την επιστροφή αναδρομικών σε 350.000 συνταξιούχους από τις μνημονιακές περικοπές σε δώρα και επικουρικές συντάξεις και το κόστος ανέρχεται σε 2-2,5 δισ. ευρώ. Η εν λόγω απόφαση θα κρίνει αν η κυβέρνηση οφείλει να καταβάλει νέο γύρο αναδρομικών, σε ποιο ύψος και σε ποιους συνταξιούχους. Το Δικαστήριο καλείται να αποφασίσει αν και κατά πόσο ήταν νόμιμη και συνταγματική η απόφαση της κυβέρνησης το περασμένο καλοκαίρι να πληρώσει τα αναδρομικά των κύριων συντάξεων και να «σβήσει» τα αναδρομικά των επικουρικών και των δώρων.

2. Αναδρομικά Δημοσίου: Πρόκειται για την επιστροφή κρατήσεων της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) με ποσά που ξεκινούν από τα 600 ευρώ και φτάνουν έως τις 11.760 ευρώ, την οποία δικαιούνται περίπου 400.000 συνταξιούχοι του Δημοσίου με την απόφαση 1477/2021 που εξέδωσε, το 2020, η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε (επαναλαμβάνοντας προηγούμενη απόφασή του) αντισυνταγματική την επιβολή της ΕΑΣ καθώς και τις περικοπές των κύριων συντάξεων άνω των 1.000 ευρώ. Η απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου είναι οριστική και δεν πρόκειται να υπάρξει άλλη για την ΕΑΣ. Αυτό σημαίνει ότι το συνολικό ποσό που θα πρέπει να επιστραφεί ανέρχεται σε 240 εκατ. ευρώ ετησίως, δηλαδή κοντά στα 500 εκατ. ευρώ για τη διετία των αναδρομικών, κονδύλι που έχει ήδη προκαλέσει πονοκέφαλο στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.

Αντίθετα, το ίδιο Δικαστήριο με απόφασή του  έκρινε συνταγματικές τις περικοπές στα δώρα και στα επιδόματα αδείας των συνταξιούχων του Δημοσίου κόβοντας τον δρόμο για την επιστροφή νέων αναδρομικών.

Συγκεκριμένα, η Ολομέλεια του Ανώτατου Δικαστηρίου απέρριψε διεκδίκηση συνταξιούχου στρατιωτικού, ο οποίος είχε δικαιωθεί πρωτόδικα. Βασικό επιχείρημα των δικαστών είναι ότι οι αποφάσεις που ελήφθησαν τότε για να καταργηθούν το δώρο Χριστουγέννων, το δώρο Πάσχα και το επίδομα αδείας για τους συνταξιούχους του δημόσιου τομέα προέκυψαν από την ανάγκη της χώρας να προχωρήσει το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής.

• α) Τη συνταγματικότητα ή μη της κατάργησης των επιδομάτων των δώρων για τους συνταξιούχους του Δημοσίου.
• β) Τη συνταγματικότητα ή μη της συνέχισης των περικοπών του Ν. 4093/2012 μετά τη δημοσίευση του Ν. 4387/2016.
• γ) Τις παραγραφές, δηλαδή εάν οι αποζημιωτικές αγωγές που έχουν ασκηθεί για τα ανωτέρω ζητήματα υπόκεινται σε διετή ή πενταετή παραγραφή.
• δ) Εάν η απόσβεση των αξιώσεων για όσους δεν είχαν ασκήσει αγωγές μέχρι τη δημοσίευση του άρθρου 33 του Ν. 4734/2020 αντίκειται στο Σύνταγμα και στην ΕΣΔΑ ή όχι.

3. Συνταξιούχοι παράλληλης ασφάλισης: Με μεγάλη καθυστέρηση αναμένεται το «ξεπάγωμα» περίπου 50.000 εκκρεμών συντάξεων παράλληλης ασφάλισης με τα αναδρομικά 6 ετών (από το 2016). Ειδικότερα τον Φεβρουάριο αναμένεται να έχουν εκπληρωθεί εκείνες οι τεχνικές προϋποθέσεις στον e-ΕΦΚΑ (δηλαδή θα έχει τοποθετηθεί το κατάλληλο λογισμικό), έτσι ώστε να δοθεί η προσαύξηση της σύνταξης -μαζί και τα αναδρομικά – σε όσους συνταξιούχους με παράλληλη ασφάλιση έχουν λάβει μόνο την πρώτη έως τώρα. Σε πρώτη φάση η πλατφόρμα θα εξυπηρετεί τις νέες αιτήσεις συνταξιοδότησης για τη συγκεκριμένη κατηγορία (παράλληλης ασφάλισης).

• Στην πρώτη ανήκουν ασφαλισμένοι του τέως ΙΚΑ με παράλληλη ασφάλιση στον τέως ΟΑΕΕ.
• Στη δεύτερη αυτοαπασχολούμενοι γιατροί και μηχανικοί (ασφάλιση στο τέως ΕΤΑΑ) με παράλληλη ασφάλιση στο Δημόσιο.

Οι συνταξιούχοι αυτοί έχουν λάβει την πρώτη σύνταξή τους από το τέως ΙΚΑ ή το τέως ΕΤΑΑ αντίστοιχα, αλλά δεν έχουν λάβει την προσαύξηση της σύνταξης από τον τέως ΟΑΕΕ και το Δημόσιο. Οι εκκρεμείς αυτές προσαυξήσεις στις συντάξεις ασφαλισμένων που στο μεταξύ οι περισσότεροι εξ αυτών έχουν λάβει την πρώτη σύνταξή τους τρέχουν από τον Μάιο του 2016 και έπειτα, ανάλογα με τον χρόνο υποβολής της σχετικής συνταξιοδότησης.

4. Νέα αναδρομικά: Τους πρώτους μήνες του 2022 αναμένεται να πληρωθούν οι «ουρές» των αναδρομικών που αφορούν  περίπου 28.000 δικαιούχους, καθώς σύμφωνα με τον ΕΦΚΑ ουσιαστικά εκκαθαρίστηκε το σύνολο των αρχείων που εκκρεμούσαν εδώ και 26 μήνες. Οι αυξήσεις και τα αναδρομικά απορρέουν από τον νόμο Βρούτση, αλλά δεν αφορούν μόνο αυξήσεις λόγω βελτίωσης των συντελεστών. Αφορούν αναδρομικά από τη μείωση του «πέναλτι» των εργαζόμενων συνταξιούχων, αυξήσεις συντάξεων χηρείας, επαναχορήγηση αναπηρικών συντάξεων, ακόμα και αναδρομικά από τη 13η σύνταξη που δεν είχαν δοθεί σε κάποιους τον Δεκέμβριο του 2019.

Οι εναπομείναντες είναι περίπου 26.000 παλαιοί συνταξιούχοι με ελλιπή καταχωρισμένα στοιχεία στα αρχεία, τα οποία αναζητούνται. Σύμφωνα με πηγές του ΕΦΚΑ, ίσως οι εν λόγω συνταξιούχοι θα χρειαστεί να προσκομίσουν έγγραφα προκειμένου να πάρουν τα αναδρομικά τους. Περίπου 2.000 κληρονόμοι αποθανόντων δικαιούχων αναδρομικών οι οποίοι καλούνται από τον ΕΦΚΑ να υποβάλουν αίτηση στην πλατφόρμα του φορέα για τους κληρονόμους, η οποία παραμένει ανοιχτή.